Żyroskopowa kolej jednoszynowa systemu Brennana

[PAFAWAG]

Obecnie znane koleje jednoszynowe poruszają się zwykle po wysokim, masywnym torze (np. francuski Aerotrain) lub są podwieszane (jak koleje linowe) - abstrahując oczywiście od systemu Maglev, którego tor jest zupełnie czymś innym. Ze starszych konstrukcji kiedyś wspomniałem o kolei systemu Lartigue'a, która poruszała się po torze opartym na podporach w kształcie litery A - kolej ta została cześciowo odbudowana i teraz służy turystom.

Niedawno (korzystając z uczelnianego wykładu z Historii Techniki) natrafiłem na jeszcze jeden ciekawy system transportu kolejowego - jednoszynową kolej żyroskopową, o tyle spektakularną, że masywny wagon porusza się po pojedynczej, normalnej szynie kolejowej, opierając się o górną płaszczyznę jej główki jedynie czterema ustawionymi wzdłużnie w dwóch wózkach kołami, i niczym więcej! Koła mają oczywiście obustronne obrzeża, tak, by nie spadły z tej szyny.

Stabliność wagonu jest zapewniana przez zabudowane w nim, napędzane silnikiem spalinowym, wirujące z bardzo dużą prędkością (3000 rpm!) w częściowej próżni (dla zmniejszenia tarcia) żyroskopy - zasada zachowania momentu pędu powoduje, że wagon nie dość, że nie wywraca się nawet, jak wejdzie na niego 40 osób (!), to jest w stanie osiągnąć prędkość nawet 160 km/h ( ), pokonując zakręty z gracją zawodowego kolarza...

Stworzenie takiej kolei jest przypisywane Louisowi Brennanowi i/lub Niemcowi Schorlowi.

Więcej informacji i zdjęcia cuda:

http://www.aqpl43.dsl.pipex.com/MUSEUM/ ... rennan.htm

http://chestofbooks.com/reference/Wonde ... erate.html

Niestety na YT nie ma żadnych historycznych filmów z tą koleją (przynajmniej mnie nie udało się ich znaleźć), jednak Japończycy bardzo upodobali sobie brennanowskie "gyro raile", budując multum ich modeli - w pełni sprawnych! Szkoda, że póki co nie powrócono do kolei tego systemu w skali 1:1...

[OPi]

Nie sądziłem, że ta szyna jest grubości zwykłej szyny, ale jak zobaczyłem zdjęcia to się zdziwiłem. Aż trudno mi to sobie wyobrazić że da się tak ot pokonać prawa fizyki i jechać takim czymś 160 km/h. Ja tam bym się bał na to wsiąść.

[Butelka]

Wszystko zależy od tego, jakim momentem siły dysponują żyroskopy. W Polsce w normalnej eksploatacji taki układ by nie wytrzymał

[siekierowy]

Ciekawe, ale jako przyszły inżynier powinieneś wiedzieć że nie ma częściowej próżni, tylko podciśnienie. Częściowa próżnia to jak większa albo mniejsza połowa.

[PAFAWAG]

@ siekierowy przetłumaczyłem słowo w słowo angielskie "partial vacuum" (nie-słowo w słowo to by brzmiało "próżnia niedoskonała"):

Physicists often discuss ideal test results that would occur in a perfect vacuum, which they sometimes simply call "vacuum" or free space, and use the term partial vacuum to refer to an actual imperfect vacuum as one might have in a laboratory or in space.

W Polsce w normalnej eksploatacji taki układ by nie wytrzymał

Zależy, kto by to eksploatował Jak się o jakąkolwiek maszynę dba, to wszystko chodzi jak należy.

Aż trudno mi to sobie wyobrazić że da się tak ot pokonać prawa fizyki

To właśnie dzięki prawom fizyki to działa

[OPi]

To właśnie dzięki prawom fizyki to działa

Tak, ale że to jedno prawo momentu pędu potrafi pokonać mase innych.

[Butelka]

Jak się o jakąkolwiek maszynę dba, to wszystko chodzi jak należy.

Mi chodziło bardziej o liczbę pasażerów i wiadome skutki przeładowania

to jedno prawo momentu pędu potrafi pokonać mase innych.

¯adne prawo nie pokonuje tu innego i nie walczy z nim

[PAFAWAG]

Mi chodziło bardziej o liczbę pasażerów i wiadome skutki przeładowania

Jak coś jest kiepsko skonstruowane, to nie da rady nawet, jak wsiądzie na to kilku pasażerów. Trzeba wiedzieć, co się chce - jeśli mają tym podróżować dziesiątki osób naraz, to system musi być bezpieczny nawet, gdy nie jest w pełni sprawny (gdy posiada np. pewne zużycie eksploatacyjne, które jest nie do uniknięcia).

¯adne prawo nie pokonuje tu innego i nie walczy z nim

Jesli mowa o "pokonywaniu prawa", to może OPi miał na myśli przeciwdziałanie sile grawitacji (prawo powszechnego ciążenia) - zwłaszcza przy 40 osobach na pokładzie podparnym jedynie wzdłużnie i przy pokonywaniu zakrętów

[OPi]

¯adne prawo nie pokonuje tu innego i nie walczy z nim

Siła cięzkości. Przecież jak kilkanaście osób stanie na jednej burcie, to punkt przyłożenia tejże siły bedzie na skraju wagonu, a więc logicznie myśląc wagon powinien się przewrócić. Kolejne, to na zakrętach będzie działała (w układzie nieinercjalnym) siła odśrodkowa, a jednak wagon przy szybkości 160km/h potrafi jej się przeciwstawić.

[Butelka]

Te siły są równoważone, a nie pokonywane To tak gwoli ścisłości, bo fizyka jest przedmiotem ścisłym

[OPi]

Nie pisałem, że jakaś siła pokonuje inną, tylko pewne prawo pokonuje inne, a tu już zmienia zupełnie znaczenie.

BTW Moment pędu nie jest siłą.

[Butelka]

BTW Moment pędu nie jest siłą.

Nie wspomniałeś o żadnym momencie pędu w poprzednim poście

Sugerowałbym EOT.

[OPi]

Ale wspomniałem dwa posty wyżej, to chyba nie problem się domyślić?

/ot