Skrzynia półautomatyczna.

[chudy5d]

Potrafiłby mi ktoś chociażby krótko opisać o co chodzi w funkcjonowaniu takiej skrzyni biegów, bo nie raz już czytałem o takim wynalazku w autobusie.
Bo przecież automat, to skrzynia, gdzie biegi się przerzucają praktycznie bez reakcji kierowcy, a manualna, to taka, gdzie kierowca sam musi przerzucać biegi za pomocą jak ja to sobie zwę łyżki i tak sobie miesza co jakiś czas.
A półautomatyczna? Jak są 4 biegi, to 2 lecą automatycznie, a 2 manualnie? Czy jak jeszcze inaczej, bo kompletnie nie rozumiem działania takiej skrzyni.
Dziękuję.

[MADE IN HUNGARY]

Biegi zmienia się lewarkiem, puszczając przy tym gaz (nie ma pedału sprzęgła). Takie skrzynie były w Bielsku-Białej w autobusach Jelcz-Berliet PR-100.

[siekierowy]

U nas jeszcze kilka Dabów ma takie skrzynie. Masz tylko gaz i hamulec tak jak w automacie. Biegi zmienia się malutkim lewarkiem z lewej strony deski rozdzielczej ( tak jest przynajmniej w naszych wozach, chociaż 319 miał z prawej lewarek). Biegów jest pięć i wsteczny, rusza się przeważnie z dwójki. Ruszając dodajesz gazu i po rozpędzeniu puszczasz wrzucając kolejny bieg i znowu gaz. Wszystkie biegi zmienia się ręcznie Jest takie zabezpieczenie żeby nie omijać biegów, czyli 2345 i 5432. Oddzielne położenie lewarka to luz. Sama skrzynia jest zbudowana tak jak klasyczny automat, czyli przekładnia hydrokinetyczna i przekładnia planetarna. Do zmiany biegów służy sprężone powietrze doprowadzone do wybieraka przy kierownicy i stamtąd rozdzielane wężykami do skrzyni, gdzie steruje poszczególnymi hamulcami przekładni planetarnych. Skrzynie są angielskie firmy Wilson. Sa bardzo trwałe i niezawodne, dużo trwalsze od klasycznych manualnych. Specjalność angielska, u nich do dzisiaj jeżdżą takie autobusy.

[lemba]

Jest takie zabezpieczenie żeby nie omijać biegów, czyli 2345 i 5432.

A nie jest to przypadkiem coś w rodzaju skrzyni sekwencyjnej? Bo w niej też sie biegów nie da wrzucać nie po kolei

[siekierowy]

http://www.youtube.com/watch?v=oKKKgjzKcsw
Tak się jeździ z tą skrzynią, to nie jest na zasadzie skrzyni sekwencyjnej. Skrzynia sekwencyjna to niesynchronizowana skrzynia manualna ze sprzęgłami kłowymi, stosowana np. w motocyklach. Półautomat Wilsona jest na zasadzie przekładni planetarnej tak jak w klasycznym automacie, tylko tu zmianą biegów steruje kierowca, a w automacie hydraulika.

[maly_miki]

Skrzynia sekwencyjna to niesynchronizowana skrzynia manualna ze sprzęgłami kłowymi, stosowana np. w motocyklach.

Hola, hola - to jest jedynie jeden z typów skrzyń sekwencyjnych. Ogólnie rzecz biorąc skrzynia sekwencyjna umożliwia przeskok tylko o jeden bieg w górę lub w dół. W sumie to obecnie powinno mówić się raczej o sekwencyjnym systemie sterowania skrzynią. Takie skrzynie są w np. bolidach Formuły 1 i samochodach rajdowych (przełączanie biegów za pomocą "łopatek" przy kierownicy. Obecnie można kupić skrzynie manualne z zastosowanym systemem Servo Shift, który umożliwia sekwencyjne (lub automatyczne/półautomatyczne) sterowanie skrzynią, która w innym wykonaniu jest manualna.

tylko tu zmianą biegów steruje kierowca, a w automacie hydraulika.

zarówno w tu i tu przełożeniami (konkretnie hamowaniem odpowiedniego stopnia przekładni planetarnej) steruje elektronika, tyle, że robi to wg programu (automat) lub po impulsie od kierowcy.

[siekierowy]

Zarówno w motocyklach, jak i w samochodach rajdowych i wyścigowych skrzynia działa na zasadzie normalnej skrzyni z kołami zębatymi stale zazębionymi, ale zamiast synchronizatorów są sprzęgła kłowe. To że można zmieniać biegi góra/dół o jeden bieg i nie koniecznie lewarkiem a np. łopatkami to zasługa systemu sterowania który to umożliwia. Na podobnej zasadzie działają amerykańskie skrzynie Eaton Fuller, gdzie biegi zmienia się bez sprzęgła góra/dół tylko klasycznym lewarkiem w układzie H. Analogicznie jest w różnych systemach automatycznego sterowania niesynchronizowaną skrzynią w europejskich ciężarówkach np. I-shift. Sterowanie sprzęgłem i obrotami silnika bierze na siebie elektronika, ale sama skrzynia jest prostą skrzynią niesynchronizowaną. Sekwencja to tylko sposób sterowania, czyli np. krótki ruch lewarkiem od siebie- bieg w górę, do siebie-redukcja.
W skrzyni półautomatycznej Wilson nie ma żadnej elektroniki, to jest stare rozwiązanie jeszcze z lat 60- tych. W starych skrzyniach automatycznych też elektroniki długo nie było, wszystko załatwiał układ hydrauliczny.
W skrócie więc skrzynie biegów dzielą się na klasyczne z kołami zębatymi synchronizowane i niesynchronizowane. Niesynchronizowane mogą mieć koła stale zazębione lub przesuwne, skrzynie planetarne ze sterowaniem automatycznym i ręcznym, oraz przekładnie bezstopniowe pasowe (małe samochody osobowe, skutery).